Giám đốc điều hành của Microsoft nghĩ gì về công việc của tương lai

Một số người lo sợ cuộc cách mạng sắp tới trong AI và người máy sẽ lấy đi việc làm của mọi người nhưng giám đốc điều hành của Microsoft Satya Nadella lại nhìn thấy một con đường phía trước mở ra. Phát biểu tại Đại hội MIT AI và Work of Future vào ngày 18/11 vừa qua, vị giám đốc điều hành này đã hình dung ra một tương lai gần, nơi việc làm được làm giàu nhờ năng suất.

Nadella cho hay: “Máy tính đang được nhúng vào thế giới thực, trong một nhà máy sản xuất, trong một cơ sở bán lẻ, trong bệnh viện hay ngay cả trong một trang trại. Giờ đây, chúng tôi đang vượt xa công việc kiến thức để giúp những người đang ở trên công trường xây dựng, quản lý chăm sóc trong bệnh viện, trân các cửa hàng sản xuất, tất cả đều tham gia vào việc có thể thực hiện công việc số hóa. Và hiển nhiên, hy vọng về thu nhập sẽ tăng lên”.

Trong một cuộc thảo luận rộng rãi với nhà kinh tế học David Autor của MIT, Nadella cho biết ông nhận thấy tiềm năng của cái gọi là AI nhỏ, cách công nghệ có thể được dân chủ hóa để trao quyền cho người lao động và cách ông nhìn nhận công việc từ xa ở hiện tại và sau đại dịch.

Cuộc thảo luận dựa trên một báo cáo cuối cùng do lực lượng đặc nhiệm MIT về công việc của tương lai đưa ra, trong đó nó phát hiện ra rằng tự động hóa không có nghĩa sẽ dẫn đến khủng hoảng công nhân, người lao động bị thay thế bởi robot. Tuy nhiên, sự thịnh vượng chung ở Mỹ vẫn cần được tạo ra và cải thiện chất lượng việc làm cho người lao động có thu nhập thấp và trung bình.

Giám đốc điều hành Satya Nadella của Microsoft

Công nghệ có thể dân chủ hóa chuyên môn và trao quyền cho người lao động

Công nghệ có thể thay thế người lao động và lấy đi việc làm nhưng nó cũng tạo ra nhiều cơ hội mới. Theo báo cáo công việc của tương lai, 63% công việc, ngành nghề ở năm 2018 đều không tồn tại ở năm 1940.

Nhà kinh tế học của MIT, David Autor cũng cho biết: “Chúng tôi không có kỹ sư năng lượng mặt trời, kỹ sư máy tính, bác sĩ ung thư nhi khoa cũng như các loại hình giải trí khác nhau cho đến khi chúng tôi có công nghệ làm cho nó trở nên khả thi và tạo ra nhu cầu về chuyên môn”. Cũng theo ông, mối quan tâm nằm ở chỗ liệu những công việc mới hơn chỉ dành cho những người có kỹ năng công nghệ chuyên biệt hay không.

Nadella lại cho rằng không nhất thiết phải như vậy, ông nói: “STEM sẽ rất quan trọng nhưng không phải chúng ta cần tất cả mọi người phải có bằng thạc sĩ về khoa học máy tính bởi đó sẽ là một thất bại lớn đối với các chính sách thị trường lao động của chúng ta. Mục tiêu ở đây trên thực tế là đi theo hướng khác, đó là tôi có thể sử dụng chuyên môn và dân chủ hóa nó để giúp tăng năng suất của nhân viên tuyến đầu hay không? Đó là vấn đề cần phải giải quyết”.

Nadella trích dẫn ví dụ về một người mới làm việc tại một nhà máy sản xuất ô tô ở Ohio, người có thể học công việc của họ bằng hình ảnh ba chiều từ một kỹ sư từ xa nhờ vào các công nghệ như thực tế ảo và tăng cường.

Nadella cho rằng loại hình đào tạo từ xa này đang trao quyền, dân chủ hóa chuyên môn và rất phù hợp với thời đại đại dịch: “Chuyên gia có thể ở xa nhưng có thể truyền kiến thức của họ cho người ở tuyến đầu một cách liền mạch hơn và kết quả là có nhiều khả năng hơn ở tuyến đầu”.

Sức mạnh máy tính sẽ thúc đẩy AI nhưng công nghệ có trách nhiệm là một thách thức

Nadella cho biết ông rất vui mừng về những thay đổi trong cấu trúc điện toán cơ bản, cho phép trí tuệ nhân tạo, công nghệ điện toán đám mây và điện toán cung cấp năng lực, tốc độ và sự nhanh nhẹn cần thiết cho những thứ như thực tế tăng cường, dịch tự động và đào tạo các mô hình AI.

Điều đó bao gồm việc quyết định sử dụng trí tuệ nhân tạo và công nghệ khác ở đâu và như thế nào. Nadella cho biết ông thấy sự hứa hẹn của AI nhỏ trong thế giới thực. Chẳng hạn, các công nghệ cho phép nhân viên tuyến đầu trong sản xuất, bán lẻ, y học và các lĩnh vực khác sử dụng kiến thức chuyên môn của họ và biến nó thành tự động hóa, sử dụng các khả năng của AI như nhận dạng giọng nói hoặc hình ảnh. “Đó là tất cả những gì đạt được năng suất. Điều đó có nghĩa là những công việc đó bây giờ nên được hỗ trợ thu nhập tốt hơn… chúng ta nên chọn những thứ như vậy khi có sẵn”, Nadella nói.

Mặc dù vị giám đốc điều hành của Microsoft không tin rằng trí tuệ nhân tạo nói chung - những cỗ máy có thể học bất cứ thứ gì con người có thể sắp được ra mắt nhưng ông tin tưởng rằng chúng ta sẽ có một số đột phá thực sự với tốc độ nhanh hơn.

Ông nói: “Chúng tôi với tư cách là những người tạo ra AI trước hết sẽ phải có một bộ các nguyên tắc thiết kế các quy trình cho phép con người chịu trách nhiệm và đảm bảo các mô hình công bằng và không thiên vị.

Trí tuệ nhân tạo, công nghệ điện toán đám mây năng lực, tốc độ và sự nhanh nhẹn cần thiết

Tiếp cận công nghệ và kỹ năng của nhân viên là chìa khóa để thu hẹp bất bình đẳng

Theo báo cáo công việc của tương lai cho thấy, những tiến bộ gần đây trong công nghệ phần lớn đã mang lại lợi ích cho những người lao động ở mức thu nhập cao nhất, trong khi những người lao động thu nhập thấp hơn phần lớn bị bỏ lỡ. Nadella cho biết ông nghĩ ra 2 cách chính để thu hẹp khoảng cách này đó là:

• Đảm bảo khả năng tiếp cận công nghệ: Mặc dù mọi người đều thích nói về những đột phá công nghệ nhưng cũng nên thảo luận về việc đảm bảo tất cả mọi người đều có quyền truy cập và có thể hưởng lợi từ những tiến bộ này. Theo Nadella, đây nhưng một đảm bảo giúp những người ở vùng nông thôn có quyền truy cập băng thông rộng hoặc mọi người có quyền truy cập vào các thiết bị.

• Kỹ năng và sự sẵn có của giáo dục giúp mọi người có được chứng chỉ và việc làm cũng rất quan trọng. Nadella cho biết anh ấy nhìn vào biểu đồ kinh tế của LinkedIn để biết thêm thông tin chi tiết về lực lượng lao động và như một vòng phản hồi thời gian thực giữa các công việc trong tương lai và các kỹ năng cần thiết. Ông cho rằng các công ty nên kết hợp đào tạo vào quy trình làm việc hàng ngày để thay vì gửi nhân viên đi nơi khác đào tạo, họ có thể được đào tạo và cấp chứng chỉ như một phần công việc của mình và nói: “Tôi nghĩ rằng sự kết hợp giữa khả năng tiếp cận, kỹ năng và tìm kiếm việc làm là nơi chúng tôi sẽ phải làm công việc của mình tốt nhất và Microsoft rất tập trung vào điều đó”.

Vị giám đốc điều hành của công ty sản xuất ra những chiếc máy tính Surface hiện đại cũng đồng ý với khuyến nghị của báo cáo lực lượng đặc nhiệm về các khoản tín dụng thuế nghiên cứu và phát triển. Ông nói: “Chúng ta nên có các khoản tín dụng thuế cho các tập đoàn vì đã thực sự đầu tư vào đào tạo. Đó là một trong những điều mà tôi khá sốc, đó là sự đầu tư thực sự của các tập đoàn đào tạo nhân viên của chính họ để họ có thể theo kịp thời đại đang đi xuống. Vì vậy, câu hỏi được đặt ra là làm thế nào để chúng ta tạo ra những cơ chế khuyến khích phù hợp cho việc đó?”.

3 cách để làm việc từ xa tốt hơn

Trong khi công việc và giáo dục ở xa luôn được mong đợi khi công nghệ cải thiện hơn thì cuộc khủng hoảng do đại dịch Covid-19 đã đẩy nhanh quá trình chuyển đổi. Nadella cho biết ông hy vọng những thay đổi cấu trúc này sẽ kéo dài khi mọi người đặt câu hỏi liệu sự hiện diện vật lý có cần thiết hay không. Microsoft đang thu thập dữ liệu và tìm hiểu thêm về ba lĩnh vực cụ thể là:

Hợp tác: Sự hợp tác giữa công nhân tuyến đầu và những công nhân tri thức như ở Ohio được đào tạo với thực tế ảo hoặc tăng cường. Nadella nói: “Một khi bạn đã thiết lập kết nối, điều đó có nghĩa là bạn có thể vượt qua không gian. Ngay cả khi người đó ở Seattle và người khác ở vùng nông thôn, bạn vẫn có thể cộng tác”.

Học hỏi: Người đứng đầu Microsoft cho biết việc thu hút nhân viên mới và xây dựng vốn kiến thức xã hội là điều khó khăn khi làm việc từ xa. Ví dụ, các nhà lãnh đạo không nên đào tạo để cung cấp kết nối cho nhân viên sử dụng các công cụ kỹ thuật số để thay thế các cuộc họp ngẫu nhiên trong văn phòng.

Hạnh phúc: Các nghiên cứu cho thấy sự mệt mỏi trong cuộc họp ảo là có thật và chỉ có thể đạt được năng suất nếu nhân viên có tinh thần thoải mái. Nadella nói: “Thời gian trong một nền kinh tế tập trung là mặt hàng khan hiếm nhất. Làm thế nào để chúng ta có những khoảng thời gian nghỉ ngơi để chuyển đổi? Làm thế nào để chúng tôi có thêm tiền?... Đôi khi làm việc ở nhà giống như đang ngủ tại nơi làm việc và làm sao để tránh điều đó?”.

Autor đã nhấn mạnh điểm cuối cùng của Adella: “Dữ liệu rất dồi dào, sự tập trung ngày càng khan hiếm và chúng tôi sẽ không bao giờ nhận được nhiều hơn nữa. Tôi nghĩ rằng suy nghĩ về cách chúng tôi tập trung điều đó một cách chính xác là một trong những cơ hội quan trọng nhất của chúng tôi”.

Tăng trưởng bền vững

Nadella nói rằng 10 năm tới sẽ chứng kiến nhiều sức mạnh điện toán hơn, chuyển thành tăng trưởng nhưng câu hỏi đặt ra là những ràng buộc nào mà xã hội quyết định áp đặt nên sức mạnh này, Nadella cho biết thêm rằng thế giới đang cần tăng trưởng kinh tế phù hợp với sự ổn định của hành tinh.

Tính theo đầu người, khả năng tính toán nhiều hơn sẽ có sẵn. “Điều chúng tôi cần suy nghĩ tốt nhất là cách chúng tôi sử dụng tính phổ biến của máy tính, tính sẵn có của tất cả các máy tính để cải thiện, tôi sẽ gọi nó là bánh răng tổng thể của xã hội và những tác động tổng thể với xã hội”, Satya Nadella nói.